“De kerk is geen gebouw”……? Is dat zo?
“The Church is not a building” liet iemand vandaag via Facebook weten. Ja broeder, amen, it’s about love, no no building, ben je gek, wij zijn de kerk, niet die muren….. O wat zijn we het weer allemaal eens met elkaar. Tijd om daar eens in te gaan prikken.
“Kleren maken de man” maar in dit geval past mogelijk beter “Je bent wat je eet”. Wat ik bedoel, en waar mijn vraagtekens vandaan komen is: waarom geven we (in de wereld, in Nederland, binnen mijn eigen kerk) 80 tot 90% van onze tijd, financieen en daarmee onze aandacht aan een kerkgebouw terwijl we allemaal geloven dat “het hier niet om gaat”? Zijn we dan niet gewoon dom bezig? Welk bedrijf investeert nu 80% van zijn tijd en geld aan zaken die er niet wezenlijk toe doen? Dat doet alleen de kerk. En dus is het nodig om zo nu en dan een preek te houden en op Facebook te laten weten dat het gebouw de kerk niet is. Ja, de Bijbel kennen we. Heel goed. Jezus heeft nooit aan iemand gevraagd om een gebouw neer te zetten. Wel geeft Hij aan dat het meest pretentieuze en religieuze gebouw dat God of mensen maar bedenken kunnen, wat Hem betreft door de mensen afgebroken kan worden omdat Hij als nieuwe Tempel grotere waarde heeft.* Duidelijk is in het nieuwe testament dat, sinds de komst van Jezus naar deze planeet, welk gebouw dan ook van ondergeschikt of geen belang meer is. (*Deze tekst is aangepast en maakt nu geen melding meer van “afbreken van de tempel” omdat dit tot verwarring leidde bij een lezer van dit blog en tot – op dit moment niet ter zake doende – discussie)
Toch bouwen we door. Miljoenen investeren we. Een jaar zending, een jaar waarin tientallen jongeren discipel gemaakt worden, kost per “Missie” of “Zendingspost” iets van 12.000 Euro. Bijna onmogelijk om dit bij elkaar te krijgen. Ja, het is veel geld. Maar dan weet je in ieder geval: Daar gaat het om. Die opdracht hebben we gekregen. Discipelen maken. Maar een kerkgebouw, het onderhoud, de hypotheken, verbouwingen en verwarming kost tien maal zoveel (per discipel). De vraag is dan: waarom. Of: waartoe? Om God te aanbidden. Nou, ik hoop dat er lezers zijn die ook om zo’n antwoord kunnen lachen. Daar lijkt me een gebouw niet voor nodig en mogelijk eerder lastig te zijn. Zeker als de financiën door je hoofd spoken tijdens die aanbidding. Om “samen te komen” voor onderwijs. Ja, dat is nuttig. Dan hebben we tenminste een podium om mensen te leren dat het niet om het gebouw gaat. Wat ook handig van zo’n gebouw is dat we dan mooi met z’n allen met de neus naar voren kunnen gaan zitten en de dienst aan anderen kunnen overlaten. Hoeven we zelf even niets te doen dan lekker zitten of staan. Dat is de investering mogelijk waard.
Mijn excuses voor mijn cynisme. Maar we moeten hier over nadenken. Ik weet het, het is geen geliefd onderwerp en je maakt je zeker niet geliefd binnen je kerk(gebouw) als je hierin een kritische noot laat horen. Ja, ik ben bevoorrecht (als zendeling). Mij hebben ze allang (de laan) uitgezonden.
een van mijn twitter gedachten: Marc Pranger @marcactivegrace
Church is not a place to go to but you being both the temple of the Holy Spirit as a living stone in that same building church is just here
Bedankt Marc voor je reactie. Dat is de kern. De rest (een gebouw bijvoorbeeld) zijn randverschijnselen.
Bedankt voor je reactie en bevestiging
We weten natuurlijk ook allemaal dat Jezus met dat afbreken in 3 dagen niet doelde op de tempel, maar op Zichzelf en dat is in dit verband dan ook misbruik van een Bijbeltekst. 80-90% is verder ook volledig uit de lucht gegrepen en pertinent onjuist, zeker in kleinere gemeenten waarin alleen al de dominee jaarlijks meer kost dan het gebouw. Een betoog dat voorzien is van juiste feiten en argumentering heeft meer kracht!
Verder is het ook een beetje makkelijk om alleen kritiek te leveren, zonder alternatieven aan te reiken. We hoeven tenslotte ook niet in de open lucht te gaan kerken…
Een alternatief had bijv. kunnen zijn het delen van een functioneel gebouw, zonder overbodige luxe, met een instelling die de ruimte kan benutten op momenten dat de kerkelijke gemeente deze niet nodig heeft. Een school of kinderdagverblijf bijvoorbeeld. Dan druk je in ieder geval de kosten. De vraag is dan nog wel of dat geld dan ook automatisch naar andere doelen zoals armenhulp en evangelisatie gaat, of in de zakken van de gemeenteleden blijft.
Ik vrees van wel en ben het ook helemaal eens met de strekking van je verhaal, namelijk dat wij veel te weinig missionair bezig zijn. Maar is dat – net als overdreven aandacht voor gebouwen – niet vooral een symptoom van een schrijnend gebrek aan werkelijk Geestelijk leven?
Beste Arjan Vos,
Bedankt voor je reactie. Leuk dat je reageert. Mijn vorige blogpost heeft gisteren het dagrecord gevestigd wat betreft bezoekers en het lijkt een levend discussie punt te zijn. Jou reactie nodigt ook mij uit te reageren. Ik was al bezig met een vervolg blogpost over het thema “kerkgebouw” maar dat kan een dag wachten.
Helaas Arjan, je mag niet aannemen dat Jezus met “afbreken” van de tempel doelde op Zichzelf. Hij breekt Zichzelf niet af tenslotte. Johannes 2 vanaf vers 13 (en dan met name 19) maakt duidelijk dat Jezus over “de tempel van Zijn Lichaam” spreekt alleen in relatie tot de herrijzenis. Oftewel: het oude (de tempel inclusief verzoeningsrituelen) moet plaatsmaken voor het nieuwe (Jezus is de tempel waarin en waardoor Verzoening plaatsvindt). Niet echt vriendelijk om me in een eerste contact te veroordelen voor “misbruik” en ook niet terecht. Ook moet ik je helaas teleurstellen dat die 80 – 90% zomaar uit de lucht gegrepen zou zijn. En dat is zeker niet (helaas) “pertinent onjuist”. Zoals je schrijft: Een betoog dat voorzien is van juiste feiten en argumentering heeft meer kracht! Kortom: als je schrijft dat dit pertinent onjuist is dan zul je met beargumentering moeten komen. Ik heb geschreven vanuit mijn ervaring. Een blog schrijf ik niet als wetenschapper maar vanuit mijn belevenissen van alledag. Ja, die zijn subjectief. Dat is de kracht van een blog volgens mij. Het gaat wat mij betreft daarin niet als eerste om wat de wetenschap meent dat waarheid is maar wat ik beleefd heb als zijnde “waar”. En helaas, mijn ervaring is dat 80 tot 90% van onze aandacht, inspanningen, geld, gesprekken en zelfs gebed direct of indirect verband houdt met ons kerkgebouw.
“Verder is het ook een beetje makkelijk om alleen kritiek te leveren, zonder alternatieven aan te reiken.” Nou zo makkelijk is dat niet. Ik heb er aardig wat werk van. Mijn doel was niet om met een oplossing te komen maar om de discussie aan te gaan. Dat doen we nu. Maar hierin kan ik ook wel kort zijn overigens: waarom een alternatief? Iets wat fout is verdiend toch niet een alternatief. Laat ik nog eens een foute vergelijking bedenken om je verder te provoceren tot reactie: voor drugsverslaving ga je toch ook geen alternatief bedenken? Daar moet je vanaf zien te komen! Jou reactie geeft wel aan hoezeer we met zijn alles vast zitten aan het idee dat voor het goed functioneren als kerk je een gebouw nodig hebt! Om over Bijbel gebruik te praten (en even niet over misbruik): waar haal je dat vandaan. Waar staat dan toch dat we de opdracht hebben om vooral een mooi gebouw voor onszelf te reserveren? Zou 10% van onze aandacht daarvoor al niet teveel zijn in het licht van de werkelijke Bijbelse opdracht. Ik ken een kerk in China die voornamelijk bestaat uit daklozen en die samenkomen in een park en waar het gezamenlijke geestelijke leven verreweg meer diepgang kent dan de kerken die ik in Nederland heb ontmoet.
Toch ook uitnodigend dat je me vraagt om een alternatief (wie ben ik….): Maar degenen die me een beetje kennen weten dat ik me daar voor 100% voor inzet samen met mijn vrouw en kinderen. Wij beleven “kerk zijn” heel erg intensief en de meest waardevolle momenten daarbij vinden niet plaats binnen een gebouw dat bestempeld is als “kerk” maar bij ons thuis (in Kroatië maar ook in Nederland). Het alternatief ontdekken we vanzelf als we het bestaande alternatief (kerkgebouw) durven loslaten.
Je conclusie klinkt goed maar ook daarbij een aantekening. Ja, we zijn te weinig missionair bezig. Maar denk er eens over na of dat mogelijk niet veroorzaakt wordt door een eeuwenlange verwrongen kijk op de waarde van een kerkgebouw. Ja, kwaliteit van Geestelijk leven in Nederland is dramatisch (zie ook mijn andere blogposten) maar is ook daar die aandacht voor het kerkgebouw niet een (niet “de”) oorzaak? Ik denk van wel. Maar daarover schrijf ik mogelijk iets in een volgende blogpost.
Groeten! En nogmaals bedankt voor je reactie en ik hoop dat je opnieuw schrijft.